داوود پیرنیا و تاریخچه برنامه گلها

 داوود پیرنیا مبتکر و خالق برنامه گلها در سال 1279ش در تهران متولد شد. او موسیقی دان نبود، چون مادرش دختر علاء الدوله از رجال بزرگ قاجار بود و به دلایل گرایشات و اعتقادات مذهبی اجازه حضور در عرصه موسیقی را به او نداد اما تعلیمات پدرش (مرحوم حسن پیرنیا) که از روشنفکران آن دوران بود بر او بسیار مؤثر بود . تحصیلات ابتدایی را در منزل ، نزد معلمان وقت فرا گرفت . سپس برای ادامه تحصیل و فراگیری دروس زبان و وارد مدرسه سن لویی شد . بعدها برای ادامه تحصیلات به سوئیس رفت .

پس از فراغت از تحصیل در رشته حقوق ، به وطن مراجعت کرد و چون در خانواده ای اهل سیاست به دنیا آمده بود بیشتر شغل های دولتی داشت بطوری که بنیانگذار و مؤسس کانون وکلا در ایران بود . پس از انتقال از وزارت دادگستری به وزارت دارایی ، اقدام به تأسیس اداره آمار در ایران کرد .

در سال 1325 شمسی هنگامی که احمد قوام (قوام السلطنه) نخست وزیر شد او را مدیر کل بازرسی نخست وزیر کرد و پس از چند ماه معاون نخست وزیر شد .

پیرنیا در زمان تحصیل علم حقوق درسوئیس ، نواختن پیانو را فراگرفته بود و با اصول و قواعد موسیقی کلاسیک آشنا شد ولی سرانجام عشق به موسیقی اصیل و سنتی ایران ، او را بر آن داشت پس از سقوط دولت قوام مشاغل دولتی را کنار بگذارد و با میراث سرشاری که از پدر به او رسیده بود ، به مطالعه در زمینه موسیقی ایران بپردازد و به جمع آوری آهنگ های اصیل ایرانی مشغول شود ؛ او با جدیت هدف خود را دنبال کرد و برنامه های ارزنده ای که امروزه ، چون گنجینه ای گرانبها ازگذشته به یادگار مانده را از خود به جای گذارد و موسیقی اصیل ایرانی را نه تنها به مردم ایران بلکه به سایر ممالک معرفی کرد .

سخنِ سازِ مَلِک

این مطلب در شماره 1666 ، 18 بهمن روزنامه شرق منتشر شد.

در میان مشاهیر ویولن‌نوازی رادیو و برنامه گلها، اسدالله ملک (1380-1320) از همه جوان‌تر بود. او از آخرین شاگردان ویولن استاد «ابوالحسن صبا» بود که در واپسین سال‌های حیات استاد، از او مشق نوازندگی گرفت. بر این اساس، از نخستین نسل شاگردان ویولن صبا بین 20 تا 30 سال کوچک‌تر بود. ملک در خاندانی اهل هنر پرورده شد و برادر بزرگش حسین ملک (1378-1304) سنتورنوازی شناخته‌شده است. ملک به هنرستان موسیقی هم رفت و از محضر کسانی چون روح‌الله خالقی بهره‌مند شد. اما گویا ویولن‌نوازی را بیش از همه نزد شاپور نیاکان (1372-1305) آموخت، چرا که علاوه بر گواهی برخی آگاهان، نشانه‌هایی از تاثیر نوازندگی این هنرمند کمتر شناخته شده را در سبک شخصی ملک می‌توان شنید. مجموع این عوامل او را همچون دیگر ویولن‌نوازان آن عصر رادیو، به بلوغ زودرس هنری‌ رسانید؛ چنان‌که بر اساس گفته‌ها در 17سالگی با دو ساز ویولن و کمانچه وارد ارکسترهای رادیو شد و در خارج از رادیو هم فعالیت‌های گسترده‌ای را آغاز کرد که از جمله آنها تدریس در هنرستان موسیقی و تشکیل ارکستری کوچک به همراه روانشاد جلال ذوالفنون (1390-1316) بود.

مولوی نوش جان ترکیه، حافظ تقدیم به آلمان، خیام هم برای انگلیس!

با گذشت مدتی از ثبت تار به عنوان میراث ملی کشور آذربایجان و فروکش کردن اعتراض پیوسته بزرگان موسیقی سنتی ایران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تعلل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، معاون میراث فرهنگیِ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در اظهاراتی عجیب، نه تنها این واقعه را پذیرفته، بلکه آن را اتفاقی نیکی دانسته که باید با عشق پذیرایش شد؛ وی استدلال بسیار عجیبی آورده تا از این پس دیگر اعتراض به تعلل متولی میراث فرهنگی کشور نیز محلی از اعراب نداشته باشد!

برسان باده که غم روی نمود ای ساقی

برسان باده که غم روی نمود ای ساقی
این شبیخون بلا باز چه بود ای ساقی

حالیا عکس دل ما است در آیینه‌ی جام
تا چه رنگ آورد این چرخ کبود ای ساقی

ایرج بسطامی

من مانده‌ام تنهای تنها...

ایرج بسطامی ‌آوازه‌خوان بی‌بدیل ایران شاید اگر چند سال پیش در چنین روزهایی تن به آوار فروریخته بم نسپرده بود، امروز از شاهکارهای تازه‌اش می‌نوشتیم و تنها به گفتن از او و کوچ زودهنگامش از دنیای هنر قناعت نمی‌کردیم. چنین روزهایی خاطره سنگین زلزله بم را در خود دارند و ضایعه از دست دادن حنجره‌ای که صداها و کلام‌ها در اوج و فرودش طرح دیگری به خود می‌گرفتند؛ حنجره‌ای که مانند نداشت. امروز اما تنها می‌توانیم به یادگارهای یکتای ایرج بسطامی‌ گوش بسپاریم و هم‌کلام با او بخوانیم: من مانده‌ام تنهای تنها... ایرج بسطامی‌ در سال ۱۳۳۶ در بم به دنیا آمد و تا قبل از بروز زلزله دلخراش این منطقه، در همین شهر زندگی می‌کرد. او موسیقی را نزد عموی خود، یدا... بسطامی ‌فرا گرفت، سپس برای تکمیل آموزه‌هایش به تهران آمد و از محضر استاد محمدرضا شجریان بهره برد. وی از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه داشت و هر یک از اعضای خانواده، از جد پدری گرفته تا پدربزرگ و پدر در زمینه خواندن آواز و زدن سازهای مختلف تجربه داشتند و ایرج نیز در کنار آنها با اصول موسیقی آشنا شد. سپس به فراگیری دستگاه‌های موسیقی نزد پدر خود پرداخت. بسطامی‌ از سنین نوجوانی تحت تعلیم عموی خود یدا... بسطامی قرار گرفت که با سرپرستی وی گروهی با همکاری برادران بسطامی تشکیل شد که در رادیو و تلویزیون آن زمان و اردوهای رامسر اجرای برنامه داشتند. بعد از فوت یدا... بسطامی، ایرج برای فراگیری آواز و ردیف‌های آوازی نزد استاد شجریان آمد و به‌رغم مشکلات راه و مسافت زیاد، هفته‌ای یک‌بار به عشق فراگیری آواز از بم به تهران می‌آمد.

گلگشتی بر زندگی همایون خرم

همایون خرم، آهنگساز و نوازنده برجسته ویلون، ۲۸ دی‌ماه ۱۳۹۱ در بیمارستان دی، در تهران در اثر سرطان روده در هشتاد و دوسالگی درگذشت.

همایون خرم در ۱۳۰۹ در بوشهر متولد شد. مادرش به موسیقی و به ویژه دستگاه همایون در موسیقی ایرانی علاقمند بود و از این‌رو نام فرزندش را همایون گذاشت. همایون موسیقی را در هفت‌سالگی با نواختن نی آغاز کرد و در یازده‌سالگی به آموختن ویولن نزد ابوالحسن صبا پرداخت.